نخستین نشانه‌های مدیریت ایرانی در روزگار پس از اسلام را باید در نقش هرمزان در سازمان‌دهی سررشته‌داری (دیوان سپاه) ارتش عمربن خطاب بجوییم. هرمزان در روزگار خلافت عمر فرمان‌دار شوشتر بود و به روایت حمدالله مستوفی با سپاه تازیان هشتاد نبرد کرد و سرانجام گرفتار شد و او را نزد عمر بردند. به نوشته ابن خلدون، هرمزان وقتی دید عمر لشکریان را بی‌محاسبه بسیج می‌کند از او ‌پرسید اگر کسی از ایشان غیبت کند چگونه می‌توانید به این امر پی‏ببرید؟ چنین بود که عمر از او کمک خواست و هرمزان دیوانی برای ایشان ترتیب داد. به فرمان عمر این دانش در امر نگاه‌داری حساب و کتاب اموالی که از دیگر سرزمین‌ها به تاراج می‌بردند به کار گرفته شد و بدین ترتیب دیوان خراج (اداره مالیات و مدیریت امور مالی) نیز شکل گرفت. البته پس از قتل عمر، هرمزان را به بهانه این که در ترور وی نقش داشته است اعدام کردند.