By Brook Manville/ Jasiah Ober
نوشته: بروك منويل و جوسيا اوبر
ترجمه: محسن وارثي
ما امروزه در اقتصاد دانش‌مدار‌مدار زندگی می‌كنیم. دارایی‌های اصلی بنگاه‌های اقتصادی نوین، نه در ساختمان‌ها، ماشین‌‌آلات و مستغلات بلكه در هوش و دانش، فهم، مهارت و تجربه‌های كاركنان آنها نهفته است. می‌توان نشان داد كه مهار كردن قابلیت‌ها و تعهد كاركنان فرهیخته، چالش اصلی مدیریت در زمان حاضر محسوب می‌شود و چالشی است كه متاسفانه تاكنون از عهده آن برنیامده‌ایم. ساختارهای حاكمیت شركت‌ها، نظام‌های اداره امور و برنامه‌های تشویقی علی‌رغم سخنان روشنفكرانه رهبران كسب‌وكار، هنوز هم به‌طور عمیق ریشه در عصر صنعتی دارند.
در این مقاله، مولفان برای طرح یك مدل برای سازمان بازرگانی دموكراتیك مناسب اقتصاد دانش‌مدار‌مدار، از تاریخ مدد گرفته‌اند. در حدود 2500 سال پیش، دولت‌شهر باستانی آتن با اعطای حق‌رای مستقیم و نقش فعال در اداره امور مدنی به شهروندان خود به قدرت سیاسی و اقتصادی بی‌سابقه‌ای دست یافت. نظام دموكراسی مشاركت‌جویانه شهر آتن، هر چند بی‌عیب‌ونقص نبود، اما به آزادسازی خلاقیت آتنی‌ها كمك كرد و آن را به راه‌هایی سوق داد كه بیشترین منفعت را برای جامعه به ارمغان آورد. این نظام در هماهنگ ساختن ابتكارهای فردی و آرمان جمعی موفق عمل كرد و این دقیقاً همان تركیبی است كه اگر شركت‌های امروزی بخواهند به قدرت كامل كاركنانشان پی ببرند و در اقتصاد دانش‌مدار‌مدار رونق داشته باشند، باید به آن دست یابند.
مدل آتنی دموكراسی سازمانی صرفاًُ یك مدل است. همین و بس. این مدل، مجموعه ساده‌ای از رهنمودها برای مدیران امروزی فراهم نمی‌كند. اما دریچه‌ای به روی این نكته می‌گشاید كه چگونه گروه‌های زیادی از مردم می‌توانند در فضایی مملو از بزرگ‌منشی و اعتماد به‌طرز موفقیت‌آمیز و بدون توسل به بوروكراسی خفقان‌آور بر خود حكومت كنند.