By Simon Zadek
نوشته: سايمون زادك
ترجمه: دكتر مريم شريفيان ثاني
شعار «فقط آن را انجام بده» شركت نایك، برای میلیون‌ها نفری كه از تن‌پوش‌های ورزشی آن استفاده می‌كنند، پیام الهام‌بخشی برای فعالیت و حركت است. اما از نظر مسئولیت شركتی، نایك همیشه به توصیه خود عمل نمی‌كرد. در دهه 1990، تظاهركنندگان بر علیه شرایط نامناسب بهداشتی، دستمزد كم و ساعات طولانی كار در بعضی از فروشگاه‌های عرضه محصولات نایك در خارج، دست به اعتراض زدند و آن را به خاطر بی‌مسئولیتی اخلاقی رسوای جهان كردند. فشار زیادی كه فعالان بر این غول تن‌پوش ورزشی وارد كردند، آن را وادار كرد نگاهی عمیق و جدی و سریع به مسئولیت شركتی اندازد.
در این مقاله، سیمون زادك، مدیرعامل موسسه «پاسخگویی» مستقر در بریتانیا، مسیر پرفرازونشیب نایك را در رسیدن به جایگاه اخلاقی بهتری كه پرورنده و مدافع كسب‌وكاری مسئولانه باشد، شرح می‌دهد. زادك اظهار می‌دارد، سازمان‌ها به شیوه‌های منحصربه‌فردی می‌آموزند، اما در برخورد با مسئولیت شركتی، ناگزیر از پنج مرحله می‌گذرند. از حالت تدافعی («تقصیر ما نیست») به حالت تسلیم و اطاعت («ما فقط چیزی را انجام خواهیم داد كه باید انجام دهیم») به حالت مدیریتی («كسب‌وكار چنین ایجاب می‌كند») به حالت راهبردی («این‌كار موجب برتری رقابتی ما می‌شود») و سرانجام به حالت مدنی («باید مطمئن شویم همه این‌كار را انجام می‌دهند»). او جزئیات سفر دورودراز و دشوار نایك را در گذر از این مراحل بیان می‌كند: برخورد تدافعی اولیه شركت؛ وقتی بانگ اعتراض نسبت به شرایط كاری برخاست؛ در تمام مسیر گذر از مراحل مختلف تا مشاركت امروز آن در بحث بین‌المللی نقش كسب‌وكار در جامعه و خط‌مشی عمومی. زادك ضمن شرح این تكامل و تحول، بینش‌های باارزشی را به مدیران عاملی عرضه می‌دارد كه با چالش مدیریت اقدامات كسب‌وكاری مسئولانه دست‌و‌پنجه نرم می‌كنند.