By Barbara Kellerman
نوشته: باربارا کلرمن
ترجمه: مهندس فضل اله امينی
وقتی سازمانها و رهبران شرکتها افتضاح بالا میآورند، با تصمیم دشوار عذرخواهی علنی یا عذرنخواهی مواجه هستند. عذرخواهی علنی حرکتی پرمخاطره است. این کار بهشدت جنبه سیاسی دارد و از این رو، باید کلمهبهکلمه آن حساب شده باشد. تنزدن از عذرخواهی میتواند نشانه تیزهوشی یا نوعی خودزنی باشد. آمادگی برای عذرخواهی میتواند نشانه قوت شخصیت یا ضعف و سستی پنداشته شود. عذرخواهی بهجا و درست، کینه و دشمنی را به پیروزی شادکامانه شخصی و سازمانی مبدل میکند. اما عذرخواهی ناقص و نابهجا یا از سرحیلت و مصلحتاندیشی، چهبسا سبب ویرانی و تباهی فرد یا سازمان میشود.
کلرمن میگوید، از آنجا که پیآمد عذر خواستن یا نخواستن تا این حد مهم است، پس مدیران و رهبران سازمانها نباید کار را سبک بگیرند و راهوبیراه عذر بخواهند. برای عذرخواهی باید یک یا چند شرط از شرطهای زیر وجود داشته باشد:
· به هدفی مهم کمک کند.
· جرم یا خطا، عواقبی داشته باشد.
· مصلحت باشد رهبر، مسئولیت جرم یا خطا را بپذیرد.
· رهبر، تنها کسی باشد که از عهده آن برآید.
· هزینه «زبان به پوزش بازکردن»، کمتر از «زبان به کام فرو بردن» باشد.
نویسنده برای درستی نظر خود شواهد فراوانی نشان میدهد و به کندوکاو در احوال کسانی میپردازد که در کار عذرخواهی آشکارا بد عمل میکنند یا بهطور استثنایی، خوب.
گرچه در هر حالت باید به تناسب وضع تصمیم گرفت و عمل کرد، اما بهطور معمول، عذرخواهی خوب و بهجا کارساز است. اما به چه چیز میتوان «عذرخواهی خوب» گفت؟ اقرار به خطا یا کار اشتباه، پذیرش مسئولیت، ابراز تاسف و دادن اطمینان خاطر که خطا یا اشتباه هرگز تکرار نخواهد شد.