نوشته: ویجی ماهاجان

ترجمه: علی قدس

طبقه ای متوسط و در حال افزایش که تشنه پیشرفت و مدرنیته است، اما نمی‌خواهد دست از سنت های مذهبی خود بردارد.

در سال 2005، صنایع‌غذایی به‌نسبت گمنام آرلا که ‌بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات لبنی اسکاندیناوی است، از بازیگران اصلی بازار عرب محسوب می‌شد. بازار کره، پنیر و خامه در خاورمیانه تحت تسلط شناسه‌های مشترک دانمارکی‌سوئدی هم‌چون لورپاک، پاک و آرلا بود که میزان فروش آن‌ها در آن سال به رقم بی‌سابقه 550 میلیون دلار رسید. در همین هنگام، سروکله کاریکاتورها پیدا شد.

در تاریخ سی سپتامبر 2005، روزنامه دانمارکی جیلاندز-پوستن مقاله‌ای موهن در کنار دوازده کاریکاتور از پیامبر اسلام (ص) منتشر کرد. مسلمانان در سرتاسر جهان به‌خشم آمدند و در ژانويه 2006، روحانیون سعودی خواستار تحریم کالاهای دانمارکی شدند. ظرف چند روز، اکثر ‌خرده‌فروشان عرب محصولات آرلا را از قفسه‌های خود خارج کردند. به منظور تبری جستن از کاریکاتور‌ها، آرلا یک کمپین ارتباطاتی همه‌جانبه راه انداخت که بر سابقه کاری چهل ساله شرکت در این منطقه از دنیا تاکید داشت. با وجود لغو تحریم توسط روحانیون در آوریل همان سال، فروش سال 2006 این شرکت فقط به‌اندازه نیمی ‌از فروش دوران ماقبل تحریم بود.

در سال 2008 هنگامی‌ که فروش آرلا بازگشتی نسبی را تجربه می‌کرد، هفده روزنامه دانمارکی یکی از کاریکاتور‌های جنجالی را دوباره منتشر کردند. فروش دوباره با اُفتی شدید مواجه شد که ضرری معادل 274 میلیون دلار برای شرکت به همراه داشت. با وجود تلاش‌های بی‌وقفه آرلا، در نهایت در سال 2010 بود که درآمدها به سطح قبلی بازگشتند که نمایانگر تاثیر بالای اسلام بر بازارهای عرب است. تاثیری که به‌واقع در دنیای عرب خیلی قوی‌تر است تا کشور‌هایی با جمعیت بالای مسلمان مانند اندونزی، هند و بنگلادش.

در جهان بعد از یازده سپتامبر، بیداری اسلامی باعث شده تا شرکت‌های چندملیتی از سرمایه‌گذاری در 22 کشور عضو اتحادیه عرب هراسناک باشند. تصور قالب این است که دنیای عرب، جامعه‌ای بسته از روحانیون و مجاهدین، فتواها و جهاد است که رهبران آن از اجانب انزجار دارند و زنان و مردان جوان آن یاد می‌گیرند از محصولات و فرهنگ غرب متنفر باشند. اگر آشفتگی‌های سیاسی و درگیری‌های مسلحانه بهار عربی را که منجر به سرنگونی رهبران مصر، لیبی، تونس و یمن شدند را نیز لحاظ کنیم، می‌توان به‌سادگی نتیجه گرفت که این منطقه برای کسب‌وکارها، منطقه‌ای بی‌ثبات، پرهرج‌و‌مرج و بسته است.