By Peter Schwartz
نوشته: پيتر شوارتز
ترجمه: دكتر جعفر خيرخواهان
ممكن است تغییر شرایط اقلیمی به‌طور ناگهانی اتفاق افتد. اثرات آن قابلیت تخریبی بالایی دارند. چگونه شرکت‌های جهانی امروزه در مناطقی که شدیدترین ضربات وارده، بقای بازارها در آن مناطق را متاثر خواهد كرد، واکنش نشان میدهند. اما شرکت‌ها به جای عقبنشینی از آن بازارها، لازم است توان ترمیمپذیری آینده خود را تقویت كنند. این به همان اندازه که موضوعی راهبردی است، مسئولیت اجتماعی شرکت هم هست.
در دهههای آینده، انتظار بالاآمدن سطح دریاها را داریم و خشکسالی، توفان‌ها و سیل‌های شدیدتری به‌وجود خواهند آمد. این رویدادها هنگامی كه مردم مجبور به فرار میشوند، زیرساخت‌ها نابود میشوند، اکوسیستم آسیب میبیند، کشاورزی مختل میشود، نوسان اقتصادی افزایش مییابد و برخی مناطق خالی از سکنه میشوند، برای کسب‌وکارها به شکل نگرانیهای امنیتی درمیآیند.
میدانیم که وخامت شرایط اقلیمی میتواند محیطهای کسب‌وکاری پررونق و حتی جوامع را نابود کند. جنگ طولانی هولناک در دارفور که به‌درستی نسلکشی نامیده شد، به‌علت منازعه بر سر منابعی بود که از رویدادهای گوناگون ناشی از تغییر شرایط اقلیمی ناشی شده بود. توفان کاترینا با چنان شدتی به زیرساخت محلی خسارت رساند که بسیاری از کسب‌وکارها هنوز به حالت عادی برنگشته‌اند. تصور کنید چه اتفاقی میافتد وقتی اندکی از آب دریا بالا بیاید و بنگلادش مستعد سیل، بادهای موسمی بیش‌تری را تجربه کند و تقریباً همه چیز زیر آب برود: بیش از صدمیلیون نفر مجبور به پناهنده‌شدن به كشورهای همسایه چون هند یا چین میشوند كه خود موجب فشارهای اجتماعی و اقتصادی خطرناکی میشود. یا وقوع یک خشکسالی در جنوب چین را تصور كنید که جریان آب رود مکونگ را که از میان شش کشور آسیایی عبور میکند به‌شدت کاهش دهد. درگیریهایی که بر سر دسترسی به آب برای آبیاری، مصرف خانوارها یا صنعت ایجاد خواهد شد، اقتصادهای به‌سرعت در حال رشد این منطقه را به آشوب میکشاند.
شرکت‌ها بایستی پیشاپیش شیوه‌‌های اثرگذاری مستقیم تغییر اقلیم بر کسب‌وکارشان را پیشبینی کنند. این اثرات شامل وقفه در زنجیره تامین، مهاجرت کارکنان، افزایش بیماریها یا حتی تاثیر بر وجهه شركت میشود. (ممكن است شرکت‌های چندملیتی به‌خاطر مشكلات زیست‌محیطی متهم شوند.) اما آن‌ها هم‌چنین باید ریسک‌ها را به‌صورت کلیتری ارزیابی کنند و مشخص سازند آیا محیطهایی که در آن‌ها فعالیت میکنند آمادگی اختلالات پیدرپی مرتبط با شرایط اقلیمی را دارند. بدین منظور باید مرتب آسیب‌پذیری این محیطها را در برابر سیل، خشکسالی و توفان ارزیابی کرده و توجه ویژهای به حوزههایی کنند که توانایی محدودی برای پیشبینی و انطباق با تغییر اقلیم دارند. برای مثال، آسیبپذیرترین مکان‌ها جاهایی هستند که قابلیت واکنش دولت محدود است، اکوسیستم محلی ضعیف و شکننده است، شهرنشینی با اندک خدمات اجتماعی شتاب گرفته است و به ذخایر آب فشار آمده باشد. هاییتی شاید بدترین مورد باشد، اما هند، فیلیپین و بخش‌هایی از آمریکای‌مرکزی هم در خطر هستند. در چنین نظام تحت فشاری، یک حادثه اقلیمی شدید و طولانی‌مدت میتواند بحرانی از رویدادهای زنجیره‌ای راه اندازد که بازگشت به حالت عادی را ناممکن خواهد ساخت.