بهتازگی در این مجله و جاهای دیگر صحبتهای زیادی در خصوص نوع جدیدی از سرمایهداری بهمیان آمده است؛ در مورد خلقبرخی چیزها چون برای جامعه منفعت دارند. در مورد درک این مسئله (همانطور کهمایکل پورتر و مارک کرامر («خلق ارزش مشترک»، گزیده مدیریت، شماره 117،اردیبهشت 1390) گفتهاند)همه سودهابهیکسان خلق نمیشوند: سودهایحاصل از بهترکردن دنیا، برتر از سودهاییهستندکه از مصرف چیزهای بیفایده یا حتامضر و آشغالبهدست میآیند.
با قبول ریسک دخالت در موضوعی جنجالی، من بهشخصه یک پیشنهاد دیگر هم دارم: شاید اگر کاری کنیم مردم خواهان چیزهایی شوند که بهراستیبه آنها احتیاجی ندارند، بیش از آنچه فکر میکنیم برای جامعه مفید باشد.
فرض کنید من کسبوکار جدیدی راه انداخته و بطریهای هوای عالی را به قیمت دهدلار به فروش میرسانم. اسم آن را هم رسپایرر گذاشتهام. در تبلیغات روی خالصبودن رسپایرر تاکید کرده و میگویم هوای کوهستان را برایتان بهارمغان میآورد: کمتر از ده ذره غبار در هر تریلیون مولکول. چهرههای مشهور هم بر اثرات جوانکنندگی رسپایرر صحه میگذارند(کیت ویسلت هر روز صبح را با رسپایرر آغاز میکند!) ظرف چند ماه فروشگاههای زنجیرهای تمام رسپایرر موجود را بهفروش میرسانند و مراکز آبدرمانی هم با غرور اعلام میکنند از هوای رسپایرر در مراکز آنها استفاده میشود.
[1]. دان آریلی، استاد روانشناسی و اقتصاد رفتاری در دانشگاه دوک است و کتاب «جنبه مثبت نامعقولی» (هارپرکالینز، 2010) نوشته اوست.