By Gardiner morse
نوشته: گاردينر مورس
ترجمه: مهندس فضل اله اميني
وقتی تصمیم میگیریم, همیشه مسئولانه رفتار نمیکنیم. یک لحظه هیجانهای خود را رها میکنیم تا بخش عمده وجود ما را دربر گیرند و لحظهای دیگر شک و دودلی ما را از پا درمیآورد. بعد تصمیمی درخشان میگیریم و تعجب میکنیم چهطور توانستهایم بدون داشتن زمینهای محکم آن تصمیم را بگیریم. گر چه ممکن است ندانیم فرایند تصمیمگیری چگونه است, اما دانشمندان عصبشناس با تامل در مغز انسان میکوشند رازورمز اینکار را کشف کنند. هر چند احتمال دارد یافتههای آنها چندان مطلوب طبع ما واقع نشوند, اما بهتر است به گفتههای آنها توجه کنیم.
مغز انسان از خانواده مغز حیوانات است با غشایی انسانی روی آن. دانشمندان عصبشناس با تامل در کار مغز به هنگام اندیشیدن و تصمیمگرفتن, دریافتهاند که لحظهای نمیگذرد, مگر مغز حیوانی ما با غشای مدرن آن رایزنی کرده و بر گزینههای آن اثر بگذارد. دانشمندان کشف کردهاند که برای مثال, مدارهای «پاداش» مغز که در واکنش به کوکائین, شوکولات, سکس و موزیک فعال میشوند از تصور پول درآوردن یا انتقامگرفتن نیز لذت میبرند. مدارهای «هشداردهنده» نیز که به خطر دردهای جسمانی واکنش نشان میدهند, وقتی حس میکنیم شریک ما به ما کلک زده است با نفرت واکنش نشان میدهند.
در این مقاله, گاردینر مورس, ویراستار ارشد هاروارد بیزنس ریویو, به توصیف تجربیاتی میپردازد که چندوچون دخالت پرخاشگرانهای مغز حیوانی تابع هیجان ما را به هنگام تصمیمگیری, توضیح میدهند. همچنین این پژوهش گویای آن است که مغزهای هیجانی ما ناچار نیستند همیشه زیر نظر رادار ما فعالیت کنند. گر چه مغز حیوانی ما گاه بخشهای معرفتی متعالی ما را میرباید و باعث گرفتن تصمیمهای بد یا دستکم غیرمنطقی میشود, اما نقش مهمی در گرفتن تصمیمهای عاقلانه نیز دارد. انسان هر چه با فرایند تصمیمگیری آشناتر شود, بهتر میتواند آن را کنترل کند.