By Roderick Kramer
نوشته: رودريك كرامر
ترجمه: دکتر حسین سلیمانی
آيا هيچ وقت ياد خواهيم گرفت؟ هنوز از دردسر انرون و ورلدكام خلاص نشده بوديم كه گرفتار فروپاشي رهن‌هاي نسنجيده و رسوايي‌هاي ديگري شديم كه اعتماد ما را به اهالی کسب‌وکار متزلزل كرد. اين امر سبب مي‌شود سوال زير به ذهن متبادر شود: آيا ما بيش از حد اعتماد مي‌كنيم؟
در اين مقاله، كرامر كه استاد دانشگاه استانفورد و روانشناس اجتماعي است، به بررسي دلايل اين مطلب مي‌پردازد كه چرا ما اين‌قدر راحت (و اغلب غيرعاقلانه) اعتماد مي‌كنيم؟ او توضيح مي‌دهد، سابقه وراثتي و يادگيري دوران كودكي موجب تمايل ما به اعتماد مي‌شود و اين به‌عنوان يك سازوكار خوب براي بقا عمل كرده است. با وجود این، تمايل ما به اعتمادكردن موجب آسيب‌پذيریمان مي‌شود.
حس اعتماد ما بر اساس نشانه‌هاي بسيار ساده‌اي برانگيخته مي‌شود. برای مثال، زماني كه افراد شبيه ما هستند يا بخشي از گروه اجتماعي ما هستند. به‌علاوه، ما براي تاييد ماهيت ديگران، از طرف‌هاي ثالث نيز استفاده مي‌كنيم و اين گاهي به ضرر ما تمام مي‌شود (كه نمونه آن قربانيان برنارد مدوف هستند). آن‌چه وضعيت را بدتر مي‌كند، توهماتي است كه در مورد آسيب‌ناپذيري خود داريم و اين‌كه معمولاً همان چيزي را كه دوست داريم، مي‌بينيم و قضاوت خودمان را هم زيادي بزرگ مي‌كنيم و نتيجه آن مي‌شود كه اغلب به‌آساني فريب مي‌خوريم.
ما بايد اعتماد پخته داشته باشيم. براي آن‌هايي كه بيش از حد اعتماد مي‌كنند، معناي اين مطلب آن است كه نشانه‌ها را بهتر بخوانند و براي آن‌هايي كه بي‌اعتماد هستند، معنايش ايجاد رفتارهاي پذيرنده‌تر است. همگان بايد با اعمال اعتمادآميز كوچك شروع كنند كه موجب رفتار متقابل مي‌شود و بعد آن را توسعه دهند. داشتن حفاظت عليه سوءاستفاده بالقوه نيز فكر بدي نيست. به‌عنوان مثال، فيلمنامه‌نويسان‌هاليوود كارهاي خود را در اتحاديه نويسندگان آمريكا به‌ثبت مي‌رسانند تا ديگران افكار آن‌ها را به نام خود جا نزنند.
براي برقراري روابط صحيح، افراد بايد صداقت خود را به‌شدت نشان دهند، نگراني‌ها را فعالانه برطرف كنند و در صورتي كه از اعتماد آن‌ها سوءاستفاده شد، تلافي كنند. اعتمادكردن به افرادي كه در نقش‌هاي معيني هستند كه معناي آن اعتمادكردن به سيستمي است كه آن‌ها را انتخاب مي‌كند و آموزش مي‌دهد، نيز مي‌تواند موثر باشد، ولي اين هم بدون ايراد نيست. براي محافظت هم كافي نيست روي بررسي‌هاي خود حساب كنيد: بايد همواره مواظب باشيد اوضاع تغيير نكرده باشد.