By Thomas Eisenmann/ Geoffrey Parker/ Marshall W. Van Alstyne
نوشته: توماس آیزنمن و جفری پارکر و مارشال ون الستاین
ترجمه: ایثار کیانی و مهندس امیرپویا سیف زاده
اگر به فهرست محصولات و خدمات پرسروصدایی نگاه کنید که چهره کسبوکار جهانی را دستخوش تغییر کردهاند، درخواهید یافت بسیاری از آنها دو دسته متفاوت از مشتریان شبکههای خود را بههم پیوند دادهاند. به این مورد توجه کنید: بزرگترین نوآوری در زمینه خدمات مالی پس از جنگ جهانی دوم چه بوده است؟ پاسخ: تقریباً بدون هیچ شکی، کارتهای اعتباری که دو دسته مشتریان و فروشندگان را به یکدیگر پیوند زدهاند. روزنامهها، شبکههای خدمات پزشکی و سیستمهای عامل کامپیوتری نیز خدمات خود را برای آنچه اقتصاددانان، بازارهای دوسویه یا شبکههای دوسویه مینامند عرضه میکنند. برای مثال، روزنامهها ارتباط میان مشترکین و شرکتهای تبلیغاتی را برقرار میکنند؛ شبکههای خدمات پزشکی، بیماران را به شبکهای از عرضهکنندگان خدمات پزشکی و بالعکس پیوند میدهند و سیستمهای عامل کامپیوتری، کاربران کامپیوتر را به تولیدکنندگان نرمافزارها پیوند میدهند.
شبکههای دوسویه تفاوتی عمده با بازارهای سنتی دارند. در سیستمهای سنتی، ارزش از راست به چپ در حرکت است: در سمت راست، هزینههای شرکت قرار دارد و در سمت چپ درآمدها قرار گرفتهاند. در شبکههای دوسویه، هزینه و درآمد هردو هم در سمت چپ و هم در سمت راست وجود دارند، زیرا بستر این نوع شبکهها، در هر سو، گروهی کاربر دارد. شبکه برای ارائه خدمات به هر دو سو دچار هزینه شده و در عین حال از هر دو سو نیز کسب درآمد میكند، هرچند معمولاً یک سوی شبکه در این میان از یارانه بهرهمند میشود.
به دلیل آنچه اقتصاددانان آن را «اثر شبکه» مینامند، این محصولات بسترهای شبکههای دوسویه از نرخ بازگشت فزایندهای بهرهمند هستند و این همان چیزی است که اثربخشی شگفتانگیز آنها را توضیح میدهد. با این وجود، هنوز بیشتر شرکتها بهسختی تقلا میکنند بستر اختصاصی خود را ایجاد و حفظ كنند. شكستهای آنها ریشه در یک اشتباه مشترک دارد: در خلق استراتژیهایی برای شبکههای دوسویه، مدیران معمولاً بر پیشفرضها و پارادایمهای موجود بازارهای سنتی تکیه میکنند. در نتیجه، تصمیماتی میگیرند که بهكل برای اقتصاد حاکم بر صنایعشان نامناسب هستند. در این مقاله، نویسندگان با استفاده از آخرین یافتههای نظری، توصیههایی برای مدیران در مواجهه با چالشهای شبکههای دوسویه ارائه كردهاند